واکسن شخصی شده ضد تومور، در آزمایشات ابتدایی امیدوارکننده به نظر میرسد
به قلم: تیم تحقیقاتی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه Pennsylvania
ترجمه: محبوبه محمدزکی، کارشناس مدیریت پژوهشی سازمان نظام پزشکی
نظارت و راهنمایی: دکتر حسن رودگری
در یک مطالعه، واکسن مقابله با تومورهای شخصی بیمار باعث واکنش گسترده ای شده و بهبودی پنج ساله ای را برای یک بیمار مبتلا به سرطان تخمدان پیشرفته به همراه داشته است.
در آزمایشات اولیه بالینی که در دانشکده پزشکی Perelman و مرکز سرطان Abramson در دانشگاه Pennsylvania انجام شده است، یک نوع جدید واکسن ضد سرطان، نتایج امیدبخشی را به دست داده است. واکسن شخصی ساخته شده از سلول های ایمنی بدن خود بیمار است که در آزمایشگاه در معرض محتویات سلول های تومور بیمار قرار می گیرند و سپس به بیماران تزریق می شود تا واکنش ایمنی گستردهتر را آغاز کنند. آزمایشی که در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان پیشرفته انجام شد، یک آزمایش ابتدایی بود که عمدتا با هدف تعیین ایمنی و امکانسنجی انجام شد، اما نشانههای مشخصی وجود داشت که میتواند موثر باشد: حدود نیمی از بیماران واکسینه شده علائم واکنشهای ضد تومور سلولT را نشان میدادند، پاسخ دهندگان بهمدت طولانیتر نسبت به کسانی که به واکسن واکنش نداشتند، بدون نشانههای پیشرفت تومور زندگی کردند. یکی از بیماران پس از دو سال واکسیناسیون، و به مدت ۵ سال دیگر بدون درمان، عاری از بیماری بود. این مطالعه در مجله Science Transcription Medicine منتشر شده است.
دکتر یانوز ال تانی از نویسندگان اصلی این مقاله میگوید: به نظر میرسد این واکسن برای بیماران بیخطر است و باعث ایمنی گسترده برعلیه تومور می شود. ما فکر میکنیم که این آزمایش نیاز به تستهای بیشتری را در آزمونهای بالینی بزرگتر دارد.
این مطالعه توسط لانا کاندالافت، جورج کوکس، الکساندر هاراری از شعبه لوزان موسسه تحقیقات سرطان Ludwig هدایت شده است. کاندالافت و کوکس یک روش جدید برای ساختن واکسن از این نوع، در دانشکده پزشکی Perelman در دانشگاه پنسیلوانیا ارائه کرده بودند.
اکثر واکسنهای توسعه یافتهی سرطان تا به امروز برای تشخیص و حمله به یک مولکول شناخته شده خاص مانند گیرنده سطح سلولی که احتمالا در سلولهای سرطانی هر بیمار با این نوع تومور یافت میشود، طراحی شدهاند. اما رویکرد تیمLausanne-Penn ، بلندپروازانه تر است. هر واکسن که اساسا برای شخص بیمار اختصاص یافته است، از تومور خود بیمار که دارای مجموعهای منحصر به فرد از تغییرات و بنابراین عرضهای منحصر به فرد به سیستم ایمنی بدن است، استفاده میکند. همچنین این یک واکسن جامع ضد توموری است که هدف آن برانگیختن واکنش ایمنی در تقابل با صدها یا هزاران هدف مرتبط با تومور است و نه فقط یک هدف.
دکتر تانی میگوید: قصد ما برانگیختن واکنش ایمنی که تومور را به طور گستردهای هدف قرار می دهد، است. هدف قرار دادن نشانگرهای مختلف از جمله برخی از آنها که فقط در آن تومور خاص یافت می شود.
این واکسن روند طبیعی ایمنی سلول T را به تومورها تحمیل میکند و البته آن را تقویت میکند تا به غلبه بر دفاع قدرتمند تومورها کمک کند. تانی و همکارانش واکسن هر بیمار را با جداکردن سلولهای تکهستهای خون محیطی خود بیمار برای سلولهای پیشگیرنده مناسب ساختند و سپس آنها را در تعداد زیادی از سلولهای دندریتیک در آزمایشگاه توسعه دادند. سلولهای دندریتیک برای واکنش ایمنی موثر سلولهای T ضروری هستند. آنها به طور معمول پاتوژنهای عفونی، سلولهای تومور یا هر چیز دیگری که به عنوان عنصر خارجی درنظر گرفته میشود را میبلعند و مجددا قطعات مهاجم را بر سلولهای T و دیگر عناصر سیستم ایمنی، برای ایجاد یک واکنش ویژه آشکار میکنند. محققان سلولهای دندریتیک را در معرض عصارههای مخصوصی آماده شده از تومور بیمار قرار دادند، سلولها را با گاما اینترفرون فعال کرده و آنها را به غدد لنفاوی بیمار تزریق کردند تا واکنش سلول T شروع شود.
تیم تحقیقاتی این استراتژی را در مجموع بر روی ۲۵ بیمار مورد آزمایش قرار دادند که هرکدام از آنها دوزی از سلولهای دندریتی در معرض تومور را هر سه هفته، در بعضی موارد برای بیش از شش ماه دریافت کردند. نیمی از بیماران که میتوانستند مورد ارزیابی قرار گیرند، در تعداد سلولهای Tکه به طور خاص واکنش دهنده به مواد تومور هستند، افزایش شدیدی داشتند و واکنش خوبی به واکسیناسیون نشان دادند.
تانی میگوید: میزان بقای کلی ۲ ساله این بیماران پاسخ دهنده ۱۰۰ درصد بود، در حالی که میزان بقای غیر پاسخدهندگان تنها ۲۵ درصد بود.
یکی از بیماران، یک زن ۴۶ ساله، با سرطان تخمدان در مرحله ۴ آزمایشات را شروع کرد - که به صورت کلی پیشآگهی بسیار ضعیفی میداشت - و پنج دوره شیمی درمانی از قبل دنبال کرده بود. او ۲۸ دوز از واکسن شخصی خود را طی یک دوره دو ساله دریافت کرد و پس از آن به مدت پنج سال بدون بیماری زندگی کرد.
تومورها به طور معمول دارای پروتکلهای دفاع مولکولی هستند که میتوانند برای سرکوب کردن و یا جلوگیری از حملات ایمنی استفاده شوند؛ به همین دلیل واکسنهای سرطانی و ایمنوتراپی تا به امروز نتایج متفاوتی در آزمایشهای بالینی داشته اند. تانی و همکارانش در آینده امیدوارند که اثربخشی واکسن خود را با ترکیب آن با سایر داروهایی که دفاع ضد سیستم ایمنی تومور را غیرفعال میکنند، افزایش دهد.
برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.sciencedaily.com/releases/2018/04/180411144943.htm