نقش استراحت در یادگیری

استراحت کوتاه بعد از یادگیری به ما در به خاطر سپردن دروس کمک می کند

به قلم: 

ترجمه: مینا اخوان، کارشناس مدیریت پژوهشی سازمان نظام پزشکی

نظارت و راهنمایی: دکتر حسن رودگری

همه ی ما می دانیم که بدون خواب و استراحت قادر به بازسازی حافظه خود نیستیم، اما داشتن خواب کوتاه حتی برای 10 دقیقه "بدون غرق شدن در خواب و رویا" بعد از مطالعه و یادگیری مطالب می تواند به حفظ جزئیات دقیق آموخته ها کمک کند. خواب و حافظه با هم دو دوست و رفیق خوب هستند. خواب مکانیزم سیستم های عصبی را برای فراموش کردن بلاک می کند، دوپامین  انتقال دهنده عصبی را کاهش می دهد و در نتیجه حافظه را بهبود می بخشد. علاوه بر این مشخص شده است که خواب کلیدی است برای تقویت خاطراتی که ما در بیداری ایجاد کرده ایم و همچنین عاملی است برای حفظ توانایی های مغز و تقویت آموخته ها و خاطرات ما در آینده. به طور مثال یک مطالعه که در خصوص خواب انجام شده است بیانگر آن است که در طول خواب سیناپس ما آرامش داشته، با حفظ نوروپلاستی و توانایی یادگیری، مغز انعطاف پذیر و نرم باقی می ماند. و از سوی دیگر کم خوابی منجر به سفتی سیناپس و کاهش و اختلال یادگیری در بلند مدت می گردد. شگفت انگیز اینکه محققان اخیراً قادر به مداخله در فرایند ثبت حافظه شده اند، که از طریق  اسکن مغز افراد هنگام خواب و انتخاب خاطرات خاص و تقویت آنها انجام گرفته است. اما آیا می توان حالت بیداری بدون تنش و همراه با آرامش را معادل خواب برای حفظ خاطرات مؤثر دانست؟ مطالعه ی جدیدی که توسط مایکل کریک و همکارش هریوت وات راهنمای ارشد پژوهشی و استادیار دانشگاه ادینبرگ انگلستان انجام گرفت ، مبنی بر تائید همین مطلب است. کریک می گوید بر اساس مطالعات اخیر در خصوص تقویت حافظه های ضعیف و دوباره فعال کردن آنها مشاهده شده است که مغز با شروع یادگیری به طور خودکار آغاز به یادآوری آموخته های می کند. دانشمندان براساس یافته های خود می گویند اینطور به نظر می رسد که در حین خواب آرام و استراحت درست و زمانی که فعالیتی نداریم در حال دریافت احساسات جدیدی هستیم. علاوه بر این تحقیقات جدید نشان می دهد نه تنها استراحت به ما کمک می کند تا خاطرات خود را به خاطر بیاوریم بلکه به حفظ جزئیات آموخته های ما نیز کمک می کند.یافته های جدید در مجله Nature Scientific Reports  منتشر شده است.

یادآوری خاطرات خوب

کریگ و دوار آزمایش تست حافظه را برای ارزیابی توانایی و نگهداری خاطرات پراکنده طراحی کردند. آنها از 60 مرد و زن 21 ساله خواستند که مجموعه ای عکس را تماشا کنند و سپس عکس های مشابهی به آنها نشان دادند،تا میزان حافظه ی آنها را بررسی کنند. اگر توانایی افراد برای تشخیص تفاوت عکس ها خوب بود، می توانستند بگویند که عکس ها مشابه هستند و در غیر این صورت  عکس های قدیمی و مشابه را اشتباه می گرفتند. کریگ می گوید اگر افراد حافظه ی چندان دقیقی نداشته باشند عموماً عکس های قدیمی را با عکس های مشابه اشتباه می گیرند. او در ادامه این یافته های جالب را این طور خلاصه می کند : جوانانی که قبل از دیدن عکس ها چند دقیقه در سکوت استراحت کردند، در به خاطر سپردن و بیان تفاوت های ظریف عکس ها موفق تر بوده و بهتر عمل کردند.و این نتیجه بیانگر این موضوع است که حافظه ی افرادی که استراحت کرده اند دقیق تر از سایرین اطلاعات را ذخیره می کند.او همچنین می افزاید : ما تصور می کنیم استراحت کردن در سکوت مفید و مؤثر است، زیرا موجب بهتر به خاطر سپردن اطلاعات جدید شده و با تقویت حافظه منجر به فعال شدن و بازیابی خودکار خاطرات قدیمی می شود. با این حال اذعان می کند که مکانیزم های پشت پرده این پدیده شگفت انگیز به صورت رمز و راز باقی مانده است. دقیقا نمی توان رابطه میان استراحت و تقویت حافظه را مشخص کرد، اما به طور خاص می توان گفت که استراحت در محیط آرام به ما این اجازه را می دهد که بتوانیم اطلاعات را با جزئیات دقیق تری به خاطر بسپاریم و آنها را در حافظه ی خود ثبت کنیم.به طور کلی این یافته شواهدی را فراهم می کند که بیانگر این موضوع است که یک دوره کوتاه استراحت به ما در حفظ خاطراتمان کمک می کند.

 

برای مطالعات بیشتر در این خصوص به لینک زیر مراجعه فرمایید:

http://www.medicalnewstoday.com/articles/321723.php