مولتیپل اسکلروز (MS): سلول‌های پوست ممکن است به بهبود آسیب عصب کمک کنند

به قلم:   Honor Whiteman ترجمه: مینا اخوان، کارشناس مدیریت پژوهشی سازمان نظام پزشکی نظارت و راهنمایی: دکتر حسن رودگری

مطالعات جدید بیانگر آن است که یک قدم به درمان بیماری MS  نزدیک تر شده ایم. راه حل جدیدی که اکنون به آن پرداخته می شود تکنیکی شامل استفاده از سلول های پوست هر فرد برای رفع آسیب های عصبی است که در ایجاد بیماری MS  نقش ایفا می کند. این تحقیق توسط دانشمندان دانشگاه کمبریج انگلستان انجام شد و در آن تحقیق از پوست موش های بالغ مبتلا به MS  نمونه برداری و با دستکاری لازم آنها را برای تبدیل به سلولهای بنیادی عصبی (NSCs) برنامه ریزی نموده و متعاقبا سلول های حاصل را به مایع مغزی نخاعی جوندگان منتقل کردند. این سلول ها التهاب را کاهش داده و سیستم عصبی مرکزی(CNS) را ترمیم کردند. آقای دکتر Stwfano Pluchino  از گروه اعصاب بالینی دانشگاه کمبریج و گروه تحقیقاتی ایشان بر این باورند که استراتژی آنها می تواند راه حل امیدوار کننده ای برای درمان MS  و سایر بیماری های عصبی باشد. محققان نتیجه ی این تحقیق خود را در مجله سلول های بنیادی سلول منتشر کرده اند. MS  بیماری عصبی پیش رونده ای است که حدود 2.3 میلیون نفر در جهان به آن مبتلا هستند .در حالی که هنوز علت دقیق بیماری MS  مشخص نیست می توان تصور کرد. ممکن است علت آن واکنش غیر طبیعی سیستم ایمنی فرد باشد که منجر به التهاب در CNS  شده و به دنبال آن تخریب میلین یا همان ماده چربی گونه اطراف سلولهای عصبی را ایجاد می کند که از الیاف عصبی محافظت می نمایند، در روند این بیماری فیبرهای عصبی آسیب دیده و اختلال در سیگنال های عصبی ایجاد می شود و نهایتا علایم بیماری MS مانند احساس سوزش در صورت یا اندام و مشکلات حرکتی و عدم تعادل و هماهنگی در حرکات بیمار  تظاهر می یابد.   استفاده از سلول های بنیادی برای درمان MS : تحقیقات گذشته استفاده از NSC  را برای درمان MS مورد بررسی قرار داده است.NSC  ها سلول های بنیادی هستند که توانایی تبدیل شدن به سلول های مختلف از جمله سلول های عصبی و سلول های گلیال را دارند. با این حال موانعی برای این راه وجود دارد که یکی از آنها توسط دکتر پلوچینو و همکارانش اینگونه توضیح داده می شود: تولید NSC  از سلول های جنینی است که تهیه آن به مقدار کافی جهت درمان بالینی کار بسیار دشواری است و همچنین ممکن است که سیستم ایمنی بدن NSC  های مشتق شده از سلولهای جنینی را به عنوان مهاجم خارجی فرض نموده و نابود کند. به همین دلیل محققان برای درمان توجه خود را روی iNSCs یا NSC ها که با تغییرات روی سلول های پوستی خود فرد (نوعی آلوگرافت) ساخته شده اند معطوف می کنند بنابرین از آنجایی که این سلول ها از بدن خود فرد استخراج شده اند احتمال خطر حمله سیستم ایمنی به آنها به طور چشمگیری کاهش می یابد. برای فهمیدن اینکه آیا iNSCs  یک گزینه مناسب برای درمان MS  هست یا خیر، دکتر Pluchino و همکارانش آنها را در موش های بالغ که به صورت ژنتیکی برای ایجاد این بیماری طراحی شده بودند امتحان کردند. این تیم سلول ها را از پوست موش ها گرفته و با دستکاری آنها را به NSC و سپس به طور مؤثر به iNSCs  تبدیل می کنند. در این مرحله محققان این تیم iNSCs ها را به مایع نخاعی موش ها پیوند دادند.   نتیجه تحقیقات امیدوار کننده است: محققان دریافتند این امر موجب می شود سطح سوکسینات کاهش یابد در حالیکه این ماده متابولیتی است که در اثر ابتلا به MS   افزایش می یابد. در روند بیماری افزایش میکروگلیا (یک نوع سلول گلیال یافت شده در CNS) باعث التهاب و آسیب عصبی شود که با کاهش سطح سوکسینات در طول این درمان،  iNSCs توانستند سلول‌های میکروگلیا را مجددا برنامه‌ریزی نموده و تولید کنند که به نوبه‌ی خود باعث کاهش التهاب و آسیب مغز و نخاع در موش می‌شود. البته برای درمان MS در انسان‌ها به روش iNSCs لازم است که آزمایش‌های بالینی بیشتری انجام پذیرد تا مناسب بودن این درمان مورد تایید واقع شود. اما پیش‌بینی می‌شود که چنیین تحقیقاتی قطعا نتایج مثبتی را به همراه خواهد داشت. مطالعه بر روی موش‌ها نشان می‌دهد که استفاده از سلول‌های مجدد برنامه‌ریزی شده می تواند راهی برای درمان بیماری‌های فرد از جمله بیماری‌های التهابی مزمن و MS  پیشرفته باشد. دکتر Pluchino  می افزاید: این روش درمان بسیار امیدوار کننده است. دستیابی به این سلول‌ها آسان تر از دستیابی به سلول های بنیادی عصبی است و خطر واکنش سیستم ایمنی بدن وجود ندارد.   برای مطالعه بیشتر در این خصوص به لینک زیر مراجعه فرمایید https://www.medicalnewstoday.com/articles/321022.php